BLOGO
2- Li agis sen zorgo eta,
Fablo de Danièle Gasiglia-Laster esperantigita de Jean-Pierre Cavelan
3- la muŝideto koketa !
4- Fluge kaj zume iris,
5- flirtis, dancis kaj rondiris
6- Lia panjo diris: restu proksime la plej.
7- Eĉ soifante ne flugu al drinkej’,
8- rigardu kien ci flugas kaj evitu homojn,
9- la lagojn, la bestojn, la pluvon kaj la domojn
10- Dum festenoj manĝotablojn ne alproksimiĝu,
11- atendu ĉiam la finon kaj tre diskretiĝu ;
12- Muŝo, filo mia, gardu cin
13- ĉar se ci amas ilin, ili ne amos cin
14- Sed la eteta muŝo serĉis la aventurojn
15- kaj foriris altege sur la tegmentojn
16- Li nenion timis ĉar lin amis la vivo !
17- Por li la tago fluis sur facila deklivo :
18- eksplori la hejmojn, de domo en domon,
19- surflugi ĉiujn homojn kiel aerodromon,
20- kanti zumzumzum sen pensi pri danĝero,
21- jen kio plaĉis al frivola diptero.
22- Post manĝintis ili,
23- ĉion frandis li
24- de la guto da vino
25- ĝis la panero fino.
26- Kaj en ĉiuj sezonoj,
27- Lin logis la balkonoj.
28- Iam li ekvidis tre strangan floron
29- streĉita al ĉielo ĝi ja montris la gloron.
30- La muŝeto alflugis tuj sen prudento
31- sur la belegan astron tremantan en la vento.
32- Ĉu estis ia kaptilo ?
33- Pro kiu sorĉalkemilo
34- gluantas hororo
35- en ĉi aĉa floro ?
36- Besto ronde korpa, kun ege vilaj kruroj,
37- faŭkoj inferaj, en mezepokaj pikturoj,
38- antaŭen iranta, lente ĝoje paŝanta,
39- ekvidante la predon, manĝo promesanta.
40- Ĉi foje jen la fino, pensis la muŝo en ploro,
41- adiaŭ la ĉiel’, adiaŭ la floro
42- adiaŭ matine, la roso
43- la herbero kaj la ŝoso,
44- Min krakmanĝos tuj,
45- aĉa araneo huj,
46- mi baldaŭ mortos,
47- neniu raportos !
48- Ombro alproksimis
49- La tolaĵo tremis
50- Helpema mano detruis la karceron,
51- la eta muŝido prifuĝis la danĝeron.
52- Eble estontece li iĝos pli prudenta,
53- Eble araneon evitos li atenta.
54- Konsterne, deprime, plendas la araneo
55-« Nenio manĝota !
56- Mi restas idiota.
57- Manĝo mankas al mi,
58- neniu por min ami,
59- krom Viktor Hugo en sia verkamas’
60- kiu ie skribis : arane’ mia, mi cin amas. »
61- Ĉu la muŝojn amis la grandfronta poeto ?
62- Ĉu de li ankaŭ savintus la muŝeto ?
63- Vivo tristas en balo kiu intervoras,
64- tio kio ĝojigas iujn, la aliaj ĝin priploras.
1/2
2019-03-30 ĉe Bordighera Bicknell Museum
Clarence Bicknell kaj Esperanto
Clarence Bicknell naskiĝis la 27-an de oktobro 1842 en Herne Hillen proksime al Londono, en riĉa familio.
Ludwik Lejzer Zamenhof naskiĝis la 15an de decembro 1859 en Bjalistoko (rusa Imperio ... nun en Pollando) do li estas pli juna ol 17-jaraĝa Bicknell kaj lia familio estas modesta.
Nenio ŝajnis destini ilin iam renkontiĝi.
La 26an de julio 1887 (en la aĝo de 28) Zamenhof eldonas en la rusa kun pseŭdonimo Doktoro Esperanto (kuracisto, kiu esperas)
la unua libro por prezenti sian konstruitan lingvon Internacia Lingvo.
Kion faras Clarence Bicknell tiam?
Li vivas en Bordighera sur la itala Riviera kie li studas la flaŭron, faŭnon kaj rokajn ĉizadojn de la Valo de Mirindaĵoj ĉirkaŭ Monto Bego, kiu tiam estas en Italio.
Li jam interesiĝas pri la ideo de internacia lingvo kaj komencis lerni Volapukon.
Esperanton en 1887 Zamenhof nur parolas Ludwik Lejzer kaj lia edzino Klara. La malgranda broŝuro en la rusa Internacia Lingvo ne ankoraŭ disfamiĝis tra la mondo. Sed en 1889 nur 2 jaroj post ĝia apero, la adresaro de la unuaj Esperantistoj enhavas jam 1000 adresojn de multaj landoj.
Kelkaj pliaj jaroj pasas kaj Clarence Bicknell aŭdas pri Esperanto, interesiĝas, tuj vidas ĝian superecon kompare kun la Volapuko kaj iĝas esperantisto de 1897 nur 10 jaroj post la historia sed konfidenca naskiĝo de la Zamenhofa lingvo.
Ĉe tiu tempo la nombro de esperantistoj en la mondo daŭre estas tre malalta, ĉar en 1900 ĝi povas esti kalkulita je 5567.
Ni vidas kiel Bicknell estas pioniro de Internacia Lingvo.
En 1905 li partoprenis la unuan Universalan Kongreson de Boulogne-sur-Mer, kie li povis renkonti kaj amikiĝi kun Zamenhof persone.
688 delegitoj ĉeestis ĉi tiun 1an Internacian Kongreson sen interpretisto. Dum ĉi tiu kongreso li ankaŭ devis renkonti alian eminentan pioniron Émile Javal kun kiu li nepre amikiĝis, tial li poste faris multajn brajajn transskribaĵojn por ke la blinduloj ne estu ekskluditaj de aliro al Esperanto.
La sekvan jaron 1906 kun Rosa Junck li fondis la Esperantan grupon de Milano.
Tiun saman jaron, 1906, la 2-a Universala Kongreso okazas en Anverpeno kaj kunvenigas 1200 delegitojn ... La kreskado de la esperantista movado tiutempe estas pli rapida.
En 1907 li partoprenis la trian Universalan Kongreson en Kembriĝo (1500 delegitoj)
En 1910 li fondis la esperantan grupon en Bordighera.
En 1912 li partoprenis la 8an Universalan Kongreson en Krakovo (Pollando)
Atentu, ke nuntempe la vojaĝoj ne estas tia, kia ili estis tiam ĉi ...
Krom ĉi tiuj faktoj kiuj utilas kiel kronologiaj gvidosignoj, esperantista agado Bicknell estas konsiderinda pro ĝia korespondadoj, liaj originalaj skribaĵoj, liaj tradukoj en la Zamenhof-lingvon kaj liaj transskriboj de esperanto en brajlo por la blindaj esperantistoj.
Ĉiujare nova Universala Kongreso okazas en alia urbo kaj la progreso de la Esperantismo estas rimarkinda sed en 1914 la unua mondmilito eksplodas.
La Universala Kongreso estas planita tiam ĉi en Parizo. 3739 delegitoj aliĝis, tio kio konfirmas la eksterordinaran pliiĝon de la nombro de parolantoj de Esperanto en kelkaj jaroj sed la konflikto malebligas la kongreson.
2/2
Oni povas facile imagi la teruran elreviĝon de humanistoj tiel kiel Zamenhof kaj Bicknell.
Kiel asistanto al ĉi tiu furioza kaj mem-detrua eksplodo de la homaro, ĉiu el ili faras sian eblon por batali kontraŭ la malamo. Bicknell multer helpas la vunditojn kaj la rifuĝintojn.
Ambaŭ estas elĉerpitaj en ĉi tiuj humanitaraj klopodoj.
En 1917 kaj 1918 Zamenhof kaj Bicknell mortis je dek kvin monatoj intertempe.
Zamenhof la 14-an de aprilo 1917 (57 jaraĝa) en Varsovio en la distrikto, ke la nazioj igos geton en 1940 kaj detruos en majo 1943. (Lia filino Lidja Zamenhof vivos tie kiam ŝi estos deportita por esti ekstermita en Treblinka en 1942).
La 17-an de julio 1918 (76 jaraĝa) Clarence Bicknell mortis sur la balkono de sia monta domo Casa Fontanalba en Casterino.
La Granda Milito ne nur buĉis milionojn da batalantoj, sed ankaŭ forigis ĉiujn certecojn establitajn ĝis tiam, inkluzive la fidon al homeca progreso. Ĉi tiu traŭmato de la tuta homaro sendube favoris la alvenon de la naciismaj, militismoj kaj ideologiaj fanatikismoj kiujn la mondo, jarcenton poste, ankoraŭ spertas.
Kio Esperanto fariĝis en 2019?
- Nu, mi ne propagandos kaj diros al vi, ke Esperanto konkeris nian etan planedon forigante la lokan paroladon, tio kio neniam estis la ambicio de siaj pioniroj. Aliflanke, por kurioza menso, la lingvo de Zamenhof kaj Clarence Bicknell restas senlima spaco de esplorado. Domaĝe se ĝi restas nevidebla de tiuj al kiuj ĝeneralaj impresoj sufiĉas.
Kiam mi malkaŝas, ke mi estas esperantisto, la unua demando kiun mi aŭdas ĝenerale estas: «Sed kiom vi estas? »
Reale, mi ne scias. Sed se vi volas esti parto de la pli granda komunumo, preferu iri en la gregara homamaso, kiu sekvas la modojn kaj tendencojn.
Por ĉi tiu mallonga prezento mi kontrolis mian informon per:
• https://en.wikipedia.org
• La brita esperantisto septembro 1918
• UEA Jarlibro 1987
• La Paradise Scale-eseo de Christopher Chippindale (Cambridge)
• Mi ankaŭ interŝanĝis kelkajn retpoŝtojn kun
Marcus Bicknell, pranevo de Clarence Bickneel (info@clarencebicknell.com)
https://www.clarencebicknell.com/fr
• Kun Roland Dufrenne ni renkontiĝis
Macus Bicknell, Christopher Chippindale kaj la Grafino de La Brigue en julio 1998 ĉe la dua renkontiĝo de Bicknell Family okaze de la 80-a datreveno de la morto de Clarence Bicknell.
Ni estis invititaj viziti la domon Casa Fontanalba kaj ne forgesis ĉi tiun perfekte subtenitan domon ekde 1918.
La libro de Roland Dufrenne estis eldonita unu jaron antaŭe en 1997:
la Vallée des Merveilles et les Mythologies Indo-Européennes
ISBN 88-86621-09-4
[fr] On a le droit, d'aimer, de détester ou de ne pas ressentir d'émotion devant les œuvres de Picasso. La célébrité de l'artiste, la valeur monétaire de ses productions ne devrait pas influencer notre sensibilité individuelle. Était-il un génie, un homme ordinaire, un mystificateur ou un artiste dont le succès n'était dû qu'à des circonstances favorables ? Mais avant de décider de ce qu'il en est du "mystère Picasso", il est nécessaire de connaître son œuvre…
[eo] Oni rajtas ŝati, malŝati aŭ ne senti emocion antaŭ la verkoj de Pablo Picasso. La famekonateco de la artisto, la multekareco de liaj faritaĵoj ne devus influi nian individuan senkapablon. Nu ĉu li estis genio, ordinara homo, mistifikisto aŭ ĉu li estis artisto kiu sukcesis danke al favoraj cirkonstancoj ? Sed antaŭ decidi pri la " mistero Picasso" necesas koni lian verkaron…
Kiam oni estas la plej famekonata fizikisto de la XXa jarcento, kion oni pensas pri Dio kaj la religio?
Manskribita letero de Albert Einstein en kiu la fizikisto dubas pri la realeco de la Dio de la monoteistaj religioj estis vendita la mardon
4an de decembro 2018a en New York 2,89 milionoj da dolaroj dum la vendo per aŭkcioj organizita de Christie's.
Temas pri rekordo por letero de la elpensinto de la relativecoteorio.
La prezo larĝe superas la prognozan forkon, fiksita inter 1 kaj
1,5 miliono da dolaroj.
En marto 2002, letero de Albert Einstein sendita en 1939 al Franklin D. Roosevelt, tiam Prezidento de Usono, alarmanta pri la germanaj atomaj projektoj, estis akirita kontraŭ 2,1 milionoj da dolaroj.
La lasta vendo de ĉi
tiu letero datumis de 2008, kiam ĝi estis aŭkciita al privata kolektanto kontraŭ 404.000 dolardoj, precizigis Christie's.
La vorto Dio, "produkto de la homaj malfortoj"
En la letero vendita mardon, datumita de 1954 kaj skribita
en la germana por la ricevonto Eric Gutkind, Einstein refutas ĉiun religian kredon, li la judo kiu estis forfuĝinta el Germanio post la alveno de Hitler.
"La vorto Dio estas por mi nenio alia ol la esprimo kaj la produktaĵo de homaj malfortoj, kaj Biblio
la ricevejo de malnovegaj legendoj sed tamen sufiĉe praaj" skribis la Eistein en la universitato de Princeton, en New Jersey, unu jaron antaŭ sia morto en aprilo 1955 .
"Nenia interpretado, ĉiel subtila kiel eblas,
nenion ŝanĝos (por mi)",
li aldonas en unu kaj duono paĝa letero.
En sia letero, la aŭtoro de la relativiteco, mortinte je la aĝo de 76 jaroj, ne ŝparas la judaismon.
"Por mi la juda religio estas, same kiel ĉiuj la aliaj religioj,
la enpersoniĝo de praa superstiĉo", skribas li.
"Kaj la popolo al kio mi fiere apartenas, kaj je la pensmaniero al kio mi sentas min profunde ankrita, tamen ne posedas memrespekton malsaman de la aliaj popoloj".
"Laŭ mia eksperimento, ili ne pli
bonas ol la aliaj homaj grupoj, eĉ se ili estas protektitaj kontraŭ la plej aĉaj troigoj de sia povomanko. Krome mi perceptas nenian elekitecon ĉe ili."
Albert Einstein ne alte taksis la Dion de la monoteistaj religioj, sed ĉu li estis tute sendia ?
En 1929 laŭ la radio France Culture, Einstein klarigis al la rabeno Herbert Goldstein ke li kredis al la Dio de Spinozo kiu rivelas la harmonion de ĉio ekzistantaĵo sed ne al Dio kiu zorgus pri la destino kaj la agoj de la homaj estaĵoj".
En la XVIIa
jarcento, la juda nederlanda filozofo Spinozo teoriadis Dion, kiun li nomas samtempe Naturo, kiu entenas ĉion, ne similas je la bildo de la homo kaj nenion aparte planas. Laŭ PIV spinozismo estas panteisma doktrino, laŭ kiu ekzistas nur unu senlima substanco,
kies atributoj estas spaco kaj penso, kaj kies ŝanĝiĝantaj formoj estas la individuoj. Se Einstein ŝatas ĉi tiun koncepton, tio estas pro lia vido de la universo, tiel kiel li klarigas tion en 1936 al junulino kiu demandis al li ĉu la sciencistoj preĝas :
La scienca serĉado estas bazita sur la ideo ke ĉiu okazantaĵo rezultas de la leĝoj de la naturo, kaj tio sin aplikas same por ĉiesaj agoj. Tial ĉi, sciencisto malfacile kredemas ke la eventoj povas esti influataj per preĝoj, aliel dirite per deziro sendata
al supernatura ento.
Tamen, ni devas agnoski ke nia nuna kono de ĉi tiuj leĝoj estas simple neperfekta kaj era, tiel ĉi, reale, la kredo en la ekzistado de universalaj leĝoj de la Naturo apogas sin sur kvazaŭa kredo. Tamen, ĉi tiu kredo estis larĝe pravigita
ĝis nun de la sukcesoj de la scienca serĉado.
Aliflanke, iu ajn serioze implikita en la daŭrigado de la scienco iĝas konvinkita ke spirito lokiĝas en la leĝoj de la Universo. Spirito ege supera al ĉi tiu de la homo, kaj fronte al kiu ni, kun niaj modestaj
povoj, devas nin senti modestaj.
Iel, la daŭrigo de la scienco kondukas al religia sento tre speciala, kiu estas efektive tre malsama je la religieco de pli naiva persono.
Informoj trovitaj en Francio en la gazetaro fine de la jaro 2018 www.yanpetro-kavlan.fr
Essai SimpleSite gratuit
Derniers commentaires